Арыстан батыр Тінәліұлы


Арыстан батыр Тінәліұлы
(1771 – 1845 ж.ж.)

ХХІғ. 70-80 жылдарында қазіргі Ақтөбе облысында,Ұлы Борсық құмы бойында туып, ХІХ ғасырдың орта шеніне қарай патша өкіметі орындарының қазақ руларын бір-біріне айдап салып, арандатуының құрбаны болған батыр.Ресей үкіметі «дала рыцары» деп мойындаған, елінің бостандығы үшін ат үстінде жанын пида еткен, қолбасшы Көтібар Бәсенұлының немере інісі, жорықтардағы сүйеніші әрі ақылшысы. Ел аузындағы әңгімелер, тарихи құжаттар Арыстанның қазақ халқының азаттық жолындағы күресінде өзіндік орны бар екендігін айқын дәлелдейді. Арыстан ағасы Көтібармен бірге Кіші жүз жерінде әскери бекіністер салуды тоқтатуды, елдің жайылымдық жерлерін тартып алуды доғаруды патша өкіметі орындарының алуына ресми мәселе етіп бірнеше рет қояды. Мәселе шешілмеген соң қарулы көтеріліске шығып,Жайық, Жем,Елек бойындағы орыс-қазақ бекіністеріне дүркін-дүркін шайқас жасап отырған. Архив деректеріне қарағанда Көтібар мен Арыстан 1878жылдардың жазында 800 –ден аса жасақтарымен Сырым Датұлының қозғалысына қосылып, көтерілістің аяғына дейін қатысады. Және одан кейін де патша өкіметіне қарсылығын тоқтатпайды. Орал казактарының атаманы ,генерал-майор Д.Донсковтың 1797 жылдың 31 наурызда өкімет органдарына берген ,Есім ханның өлтірілгені жөніндегі рапортында, ханды өлтіруге өзгерлермен бірге 100-ге тарта шекті руының сарбаздары қатысқандығын көрсетеді. 1797 жылы 6 наурызда Жайық бойындағы Есімнің ордасын талқандап өзін өлтіретін топтың ішінде Арыстан да болған.


Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *